Oekraïne heeft geprobeerd Russische atleten die de oorlog ondersteunen, te weren van de Olympische Spelen.
Drie Russische sporters die openlijk de Russische invasie in Oekraïne steunen, zullen deelnemen aan de Olympische Spelen van 2024 in Parijs, ondanks IOC-regels die neutraliteit vereisen.
Volgens het Internationaal Olympisch Comité (IOC) mogen Russische en Wit-Russische atleten alleen meedoen als ze de oorlog niet actief steunen en niet werken voor de militaire of nationale veiligheidsdiensten van hun land.
Vele gevallen betreffen atleten die berichten op sociale media hebben geliked of gedeeld die de invasie ondersteunen.
Tot deze groep behoren tennissers Elena Vesnina en Diana Shnaider en wielrenster Alena Ivanchenko, die allen uitnodigingen hebben aanvaard om in Parijs te strijden. Ook trampolinespringster Anzhela Bladtceva ligt onder vuur vanwege video’s waarin ze verschijnt met pro-Russische oorlogssymbolen. Zij zal ook deelnemen aan de Spelen.
Daarnaast zal Shamil Tarpischev, hoofd van de Russische tennisbond en een fervent voorstander van de mobilisatie van Russische atleten voor de oorlog, de Spelen bijwonen, meldde het Russische persbureau Tass.
De deelname van deze atleten heeft woede gewekt bij Oekraïense officials en sporters, van wie velen hebben getraind onder de constante dreiging van oorlog, met luchtalarmen en raketaanvallen op de achtergrond.
“We hebben veel atleten die momenteel aan het front staan of bij de Nationale Garde zitten. Sommigen zijn zelfs gesneuveld,” zei Vitalii Dubrova, hoofdcoach judo van Oekraïne, in een interview.
Beperkte Russische deelname
Vijftien Russische atleten zullen in Parijs deelnemen als ‘neutrale atleten’, omdat het IOC Russische en Wit-Russische atleten in 2023 verbood hun land te vertegenwoordigen nadat Moskou had aangekondigd delen van Oekraïne te annexeren, in strijd met internationaal recht. Het IOC verklaarde dat deze annexatie “een schending van het Olympisch Handvest vormt omdat het de territoriale integriteit van Oekraïne schendt.”
Hoewel het IOC een commissie heeft ingesteld om atleten te beoordelen, zijn sommige gevallen door de mazen van het net geglipt. Een onderzoek door Global Rights Compliance toonde aan dat 33 van de 57 goedgekeurde Russische en Wit-Russische atleten de oorlog in Oekraïne hebben gesteund.
Niet alle goedgekeurde atleten nemen echter deel aan de Spelen. Verschillende Russische worstelaars en judoka’s die de oorlog op sociale media steunden, kregen toestemming om deel te nemen maar besloten uiteindelijk niet mee te doen. Een roeier vertelde aan het Russische Match TV dat het Kremlin compensatie bood aan deelnemers die zich terugtrokken.
Irina Viner, voorzitter van de Russische Ritmische Gymnastiek Federatie, noemde de neutrale Russische atleten “verraders” in een interview met RIA Novosti, een door de staat gerunde nieuwsorganisatie. Ze verklaarde dat alleen “dakloze” atleten zonder hun vlag en volkslied deelnemen.
Meerdere Russische en Wit-Russische tennissers, waaronder voormalig nummer één Victoria Azarenka, trokken zich terug uit Parijs 2024 vanwege blessures en drukke schema’s. Zij zullen echter deelnemen aan de Mubadala Citi DC Open in Washington D.C., die samenvallen met de Olympische Spelen.
Oekraïens verzet tegen Russische deelname
Volgens het Oekraïense Ministerie van Jeugd en Sport zijn minstens 487 Oekraïense atleten en coaches omgekomen in de oorlog, terwijl velen ernstig gewond raakten. Hardloopster Yana Stepanenko verloor haar benen bij een aanval op Kramatorsk en liep later de Boston Marathon op protheses.
Atleten hebben, net als veel Oekraïners, dierbaren verloren. De moeder van hoogspringster Kateryna Tabashnyk kwam om bij een raketaanval.
De voortdurende aanvallen hebben ervoor gezorgd dat Oekraïense atleten minder trainingsfaciliteiten hebben, omdat meer dan 500 sportlocaties zijn vernietigd, aldus het ministerie van Sport.
De oorlog heeft ook logistieke uitdagingen. “Het kost ons meer dan een dag om ergens heen te reizen, omdat geen enkele luchthaven operationeel is,” zei Dubrova.
Matviy Bidnyi, waarnemend minister van Jeugd en Sport van Oekraïne, zei dat Kyiv bij het IOC had aangedrongen om Russische oorlogssupporters buiten de Olympische beweging te houden.
Bidnyi verklaarde dat Oekraïense autoriteiten bewijs hadden verzameld van meer dan 800 Russische atleten die de oorlog steunden. “We hebben tientallen gezamenlijke brieven naar het IOC gestuurd en zijn erin geslaagd de uitsluiting van flagrante oorlog-propagandisten te bereiken,” zei hij.